Przyzwyczailiśmy się już do nowelizowania jedną ustawą kilkunastu różnych ustaw dotyczących kompletnie różnych dziedzin. Bez komentarza przyjmujemy ustawy „covidowe”, w których pod pretekstem walki z pandemią zmienia się stan prawny również w obszarach, które z epidemią nic wspólnego nie mają. Nawet uchwalenie zmian kodeksowych identycznych z tymi, które uprzednio zostały skierowane do Trybunału Konstytucyjnego (i uznane za niezgodne z konstytucją) nie wzbudziło emocji.

Teraz mamy do czynienia z jeszcze ciekawszym przypadkiem. Oto fakty:

W dniu 6 lutego 2020r. wpłynął do Sejmu rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów (druk nr 210) – tzw. Ustawy Cukrowej, której celem było wprowadzenie nowej opłaty od sprzedaży napojów zawierających substancje słodzące oraz kofeinę lub taurynę (tzw. ,,opłata cukrowa’’) oraz opłaty od napojów alkoholowych w małych pojemnościach poniżej 300 ml.

W dniu 14 lutego 2020r Sejm przyjął Ustawę Cukrową.

W dniu 13 marca 2020 roku Senat odrzucił w całości Ustawę Cukrową, co oznacza, że Sejm powinien albo zaniechać prac nad tą ustawą, albo poprzez głosowanie odrzucić uchwałę Senatu i ustawę przyjąć.

Dotąd tj. do 27 lipca 2020r. Sejm nie obradował nad uchwałą Senatu o odrzuceniu Ustawy Cukrowej, natomiast w przyjętej 24 lipca 2020r. ustawie „covidowej” tj. ustawie o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia funkcjonowania ochrony zdrowia w związku z epidemią COVID – 19 oraz po jej ustaniu, ustalił w art. 13a, że Ustawa Cukrowa (ustawa w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów) wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2021r.

Kolejne posiedzenie Sejmu zostało wyznaczone na dzień 7 sierpnia 2020r. i być może wtedy Sejm będzie głosował nad odrzuconą przez Senat (czyli na dziś nie istniejącą) Ustawą Cukrową, co do której już zadecydował, od kiedy będzie obowiązywać.

Zgodnie z art. 328 §3 KPC we wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem należy wskazać, czy uzasadnienie ma dotyczyć całości wyroku czy jego części, w szczególności poszczególnych objętych nim rozstrzygnięć.

Nie chodzi o żądanie części uzasadnienia (np. tylko w zakresie podstawy faktycznej orzeczenia), ale o żądanie uzasadnienia części wyroku w związku z ewentualnym przyszłym zakresem zaskarżenia (np. uzasadnienia konkretnych punktów wyroku). W przypadku nie określenia we wniosku zakresu uzasadnienia, którego dotyczy, przewodniczący nie zwraca wniosku, ale wzywa stronę (jej pełnomocnika) do uzupełnienia tego braku w terminie 7 dni. Dopiero w przypadku nie usunięcia tego braku we wskazanym terminie  Sąd odrzuca wniosek (art. 328 §4 KPC).

W praktyce już notuje się przypadki nie wzywania do usunięcia takiego braku formalnego i sporządzania uzasadnienia całego wyroku, co choć nie jest działaniem prawidłowym, umożliwia uniknięcie dodatkowej pracy i korespondencji.

Ku przestrodze warto przypomnieć przypadek złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku w dniu jego ogłoszenia, ale jeszcze przed jego faktycznym ogłoszeniem. Sąd oddalił taki wniosek postanowieniem, które pełnomocnik zaskarżył. Sąd II instancji wskazał, że wg ugruntowanego stanowiska judykatury „wniosek o sporządzenie i doręczenia uzasadnienia orzeczenia  złożony w przeddzień wydania i ogłoszenia tego orzeczenia – lub wcześniej – jest nieskuteczny. Nie ma natomiast zgody ani w orzecznictwie, ani w piśmiennictwie co do tego, czy taki wniosek jest nieskuteczny, jeżeli został złożony w dniu wykonania  (ogłoszenia) orzeczenia, lecz zanim doszło do jego wydania (ogłoszenia)” i zwrócił się w tej kwestii z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego.

W dniu 24 maja 2017r. SN podjął uchwałę, iż wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku złożony w dniu jego ogłoszenia, lecz przed dokonaniem ogłoszenia, jest nieskuteczny (sygn.. III CZP 18/17, publ. OSNCP 2017, poz. 18). W uzasadnieniu SN wskazał m.in.: „W zażaleniu na to postanowienie strona pozwana zakwestionowała stanowisko Sądu Rejonowego, zarzucając, że ogłoszenie wyroku miało nastąpić o godz. 13:45, co potwierdza także treść wokandy posiedzeń […], a w rzeczywistości – z nieznanych stronie pozwanej przyczyn i od niej niezależnych – zostało ogłoszone w tym dniu o 14:45. Z wyjaśnień pełnomocnika strony pozwanej wynika, że przybył do Sądu Rejonowego w dniu ogłoszenia o godz. 14:15 i był przekonany – choć tego nie sprawdził – że wyrok został już ogłoszony i dlatego w biurze podawczym złożył wniosek o sporządzenie jego uzasadnienia. […] Wniosek, o którym mowa w art. 328 § 1 KPC, dotyczy sporządzenia i doręczenia uzasadnienia wyroku, a wyrok istnieje dopiero od chwili ogłoszenia lub podpisania jego sentencji, co w sposób oczywisty wynika z art. 332 § 1 KPC (por. także art. 341,358 i 505²⁶ KPC).  Wyrok zatem istnieje – jest biernie skuteczny, tzn. może być przedmiotem innych czynności procesowych – dopiero od chwili ogłoszenia jego sentencji, a nie od dnia, w którym ją ogłoszono. Przesądzające znaczenie ma tu także art. 505⁸§ 1 KPC., jednoznacznie przewidujący, że złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku do protokołu sądowego jest dopuszczalne dopiero po ogłoszeniu wyroku, a więc od chwili, w której wyrok w sensie prawnoprocesowym zaistniał. Stanowisko, że zgłoszenie wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku jest skuteczne tylko w razie uczynienia tego po ogłoszeniu sentencji lub – w niektórych wskazanych wypadkach – jej podpisaniu, dotyczy także oddania pisma procesowego zawierającego taki wniosek w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego (art. 165 § 2 KPC).”

Art. 505⁸ §1 KPC został wprawdzie uchylony, ale stanowisko SN i bez tej podstawy prawnej jest kategoryczne. Stąd dobra rada: wniosek o uzasadnienie orzeczenia składaj nie wcześniej niż następnego dnia jego po ogłoszeniu.

Od 1 lipca 2020 roku sprawy własności intelektualnej (pamiętajmy: w tym sprawy dotyczące nieuczciwej konkurencji) rozpoznają tylko następujące sądy:

W pierwszej instancji 5 sądów okręgowych ds. własności intelektualnej:

Sąd Okręgowy w Warszawie
XXII Wydział Własności Intelektualnej
ul. Czerniakowska 100
[piętro IV, pok. 486]

Zgodnie z art. 479(90) § 2 KPC. Sąd Okręgowy w Warszawie jest też wyłącznie właściwy w sprawach własności intelektualnej dotyczących programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym

Sąd Okręgowy w Lublinie
XII Wydział Własności Intelektualnej
ul. Krakowskie Przedmieście 47, 20-076 Lublin

Sąd Okręgowy w Poznaniu
XIX Wydział Własności Intelektualnej
ul. Stanisława Hejmowskiego 2, 61 – 736 Poznań

Sąd Okręgowy w Katowicach
XXIV Wydział Własności Intelektualnej
ul. Francuska 38, 40-028 Katowice

W drugiej instancji:

Sąd Apelacyjny w Warszawie, VII Wydział Gospodarczy i Własności Intelektualnej
ul. Inflancka 4c bud. D)
00-189 Warszawa

rozpoznaje sprawy własności intelektualnej, w tym sprawy z zakresu ochrony unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych z sądów okręgowych w Gdańsku, Lublinie i Warszawie

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej
ul. Trójpole 21
61-693 Poznań

rozpoznaje sprawy własności intelektualnej, w tym sprawy z zakresu ochrony unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych z sądów okręgowych w Poznaniu i Katowicach.

W postępowaniu cywilnym w sprawach własności intelektualnej przewiduje się trzy nowe tymczasowe środki ochrony: zabezpieczenie środka dowodowego, wyjawienie lub wydanie środka dowodowego, wezwanie do udzielenia informacji.

Choć w KPC obowiązują dopiero od 1 lipca 2020r., nie są to w istocie środki nowe, gdyż próbowano je wprowadzić do polskiego prawa już w 2007 roku w ramach pierwszej, nieudanej implementacji dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r.. Pierwsza próba, dokonana w roku 2007 poprzez wprowadzenie zmian w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych (art. 80), prawie własności przemysłowej (art. 2861), ustawie o ochronie baz danych (art. 11a), i ustawie o ochronie prawnej odmian roślin (art. 36b) została była szeroko krytykowana w doktrynie, a Trybunał Konstytucyjny uznał art. 2861 PWP za sprzeczny z Konstytucją RP.

Tym razem mamy szczegółową regulację procesową, która – choć nie jest wolna od wad – rozszerza możliwości ochrony praw własności intelektualnej. Każdy z wymienionych środków ochrony zasługuje na odrębne obszerne opracowanie, warto zatem śledzić bieżące piśmiennictwo.

30 czerwca 2020 r. czyli na dzień przed wejściem w życie przepisów nowego działu KPC ogłoszono Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości wskazujące sądy właściwe do rozpoznania spraw własności intelektualnej. W pierwszej instancji to pięć sądów okręgowych (a nie cztery – jak wcześniej zapowiadano) – w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Katowicach i Lublinie. W projekcie ministerialnego rozporządzenia nie przewidywano wcześniej Katowic, co wywołano głosy krytyki. Wskazywano, że pominięcie zarówno Krakowa, jak i Katowic utrudnia dostęp do wymiaru sprawiedliwości w południowej Polsce. Ostatecznie Katowice zauważono, a Kraków pominięto.