Kiedy świadek składa zeznania na piśmie…

Zgodnie z art. 2711 KPC sąd może postanowić, że wystarczy, aby świadek złożył zeznania na piśmie. Wydając takie postanowienie sąd powinien wziąć pod uwagę stanowiska stron m.in. co do faktów, o których świadek ma się wypowiedzieć, pytań do świadka i oceny wiarygodności jego zeznań złożonych w tej formie. W piśmiennictwie już pojawił się pogląd, że jeżeli kwestionowana jest wiarygodność świadka, możliwość złożenia zeznań na piśmie powinna być wyłączona.

W postanowieniu o złożeniu przez świadka zeznań na piśmie sąd powinien wskazać dane tego świadka i szczegółowo opisać fakty, co do których ma on złożyć zeznanie (np. poprzez zredagowanie pytań do świadka) oraz określić termin na złożenie zeznań. Do wysyłanego do świadka odpisu postanowienia należy dołączyć tekst przyrzeczenia wraz z informacją o obowiązku jego podpisania i odesłania do sądu.

Odebranie zeznań na piśmie nie stoi na przeszkodzie późniejszemu przesłuchaniu świadka na rozprawie na podstawie art. 241 KPC, w szczególności kiedy złożone już zeznania są niejasne, niepełne lub ujawniły się okoliczności dające podstawę do kwestionowania ich wiarygodności.

W piśmiennictwie trafnie zwrócono uwagę, że po pierwsze – dowód z pisemnych zeznań świadka może być przydatny do dokonania przez sąd oceny, czy świadek ma informacje istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, i jeśli ocena jest pozytywna – sąd powinien przesłuchać go na rozprawie, a po drugie – że tę nową instytucję należy stosować z ostrożnością, skoro de lege lata brakuje regulacji określającej granice dozwolonego kontaktu strony ze świadkiem.

Wypada zatem wyrazić nadzieję, że sądy nie będą nadużywać regulacji przewidzianej w art. 2711 KPC.