W dniu 18 listopada 2021 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-212/20, w której adw. Marcin Szymański i rp.pr. Justyna Karolina Mikołajek reprezentowali konsumentów w sporze z jednym z banków dotyczącym umowy kredytu indeksowanego ustalanym przez bank kursem CHF.
W wyroku Trybunał Sprawiedliwości odpowiedział na pytania sądu polskiego dotyczące interpretacji stosowanych przez banki klauzul dotyczących indeksowania kwoty kredytu i rat spłaty kursem waluty obcej, a także sposobu oceny tych klauzul przez sąd. Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości jest w całości korzystne dla konsumentów i stanowi kolejnej wzmocnienie pozycji konsumentów w tej i w innych podobnych sprawach. W wyroku Trybunał Sprawiedliwości podzielił stanowisko naszych klientów, a także zbieżne z nim stanowisko Rzeczypospolitej Polskiej, Rzecznika Praw Obywatelskich i Komisji Europejskiej.
Co do treści wyroku Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że zgodne z prawem europejskim określenie zasad indeksacji kredytu do waluty obcej powinno być na tyle przejrzyste, jasne i zrozumiałe dla kredytobiorcy, aby konsument (kredytobiorca) miał możliwość w każdej chwili samodzielnie ustalić kurs wymiany stosowany przez przedsiębiorcę (bank). Nie jest wystarczające ogólne odniesienie się do kursu rynkowego lub innych podobnych klauzul generalnych. Trybunał wskazał również, że nie jest dopuszczalne interpretowanie tego rodzaju ogólnych odniesień przez sąd w celu złagodzenia ich nieuczciwego charakteru, nawet jeśli taka wykładnia odpowiadałaby wspólnej woli stron. Oznacza to, że warunki dotyczące indeksowania kredytu kursem waluty obcej niespełniające opisanego wyżej wymogu przejrzystości i jasności są uznawane za nieuczciwe i niewiążące, nawet jeśli co do zasady konsument w czasie zawarcia umowy godził się na to, że kredyt będzie indeksowany kursem waluty obcej.
Dokładna treść sentencji dzisiejszego wyroku Trybunału Sprawiedliwości jest następująca (wyrok Trybunału z dnia 18 listopada 2021 r., C-212/20 w postępowaniu M.P., B.P. przeciwko „A.”):
Artykuł 5 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że treść klauzuli umowy kredytu zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem ustalającej cenę zakupu i sprzedaży waluty obcej, do której kredyt jest indeksowany, powinna, na podstawie jasnych i zrozumiałych kryteriów, umożliwić właściwie poinformowanemu oraz dostatecznie uważnemu i racjonalnemu konsumentowi zrozumienie sposobu ustalania kursu wymiany waluty obcej stosowanego w celu obliczenia kwoty rat kredytu, w taki sposób, aby konsument miał możliwość w każdej chwili samodzielnie ustalić kurs wymiany stosowany przez przedsiębiorcę.
Artykuły 5 i 6 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, by sąd krajowy, który stwierdził nieuczciwy charakter warunku umowy zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem w rozumieniu art. 3 ust. 1 tej dyrektywy, dokonał wykładni tego warunku w celu złagodzenia jego nieuczciwego charakteru, nawet jeśli taka wykładnia odpowiadałaby wspólnej woli stron.
