Wraz z nowelizacją procedury cywilnej w 2019 roku dokonano zmian w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (KSCU) sprowadzających się do znaczącego podwyższenia opłat sądowych, polegający i rozszerzenia ich zakresu.

I tak:

1. Za każdy wniosek o sporządzenie i doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z pisemnym uzasadnieniem należy teraz płacić 100 zł (art. 25b KSCU), a bez takiego wniosku sąd nie uzasadnia już na piśmie żadnego ze swych orzeczeń i zarządzeń (zob. art. 328, art. 357 § 2¹, art. 362 i art. 262¹ KPC).
2. Opłacie sądowej podlegają nowe czynności – wniosek złożony po zatwierdzeniu planu rozprawy o wezwanie na rozprawę świadka, biegłego lub strony (100 zł od każdej osoby – art. 34a ust. 1 KSCU) oraz wydanie zarządzenia o przymusowym sprowadzeniu świadka (200 zł – art. 34a ust 2 KSCU).
3. Maksymalna opłata stała w sprawach o prawa niemajątkowe i wskazane w ustawie niektóre prawa majątkowe w procesie to obecnie 10 000 zł (art. 12 KSCU – dotychczas 5000 zł).
4. Maksymalna opłata stosunkowa w sprawach o prawa majątkowe to teraz 200 000 zł (art. 13 ust. 2 KSCU; dotychczas 100 000 zł)
5. W miejsce dotychczasowych czterech stawek opłat sądowych (30, 40, 50 i 60 zł)  wprowadzono jednolitą stawkę w wysokości 100 zł.
6. Co najmniej dwukrotnie wzrosły maksymalne opłaty tymczasowe określane przez przewodniczącego w sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sprawy nie da się ustalić w chwili jej wszczęcia – obecnie 2000 zł (art. 15 ust. 2 KSCU; dotychczas 1000 zł), a w postępowaniu grupowym 20 000 zł (art. 15 pkt 2 KSCU; dotychczas 10 000 zł).
7. W sprawach dotyczących spółek (jak o rozwiązanie spółki, wyłączenie wspólnika czy uchylenie bądź stwierdzenie nieważności uchwały) opłata wynosi 5000 zł (art. 29 KSCU; dotychczas 2000 zł).
8. Za wniosek o zawezwanie do próby ugodowej trzeba teraz zapłacić 1/5 opłaty sądowej od pozwu, a nie jak dotychczas, maksymalnie 300 zł (art. 19 ust. 3 pkt 3 KSCU).
9. W przypadku rozszerzenia powództwa lub jego zmiany w sposób powodujący wzrost wartości przedmiotu sporu opłatę sądową w wysokości różnicy między opłatą należną od powództwa rozszerzonego lub zmienionego a opłatą należną sprzed rozszerzenia lub zmiany należy wnieść  opłatę od razu, a nie dopiero po wydaniu wyroku (art. 25a KSCU).
10. Nie ma praktycznie możliwości uzyskania zwolnienia od kosztów sądowych przez spółki prawa handlowego (chyba że jedynym wspólnikiem lub udziałowcem jest Skarb Państwa). Zgodnie z nowym art. 103 ust. 2 KSCU wnosząc o takie zwolnienie „spółka handlowa powinna wykazać także, że jej wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki”, co jest zwykle po prostu niewykonalne.

Można twierdzić, że do procedury cywilnej wprowadzono nową zasadę – zasadę fiskalizmu. Na posiedzeniu w dniu 8 maja 2021 roku Naczelna Rada Adwokacka zobowiązała swoje prezydium do podjęcia działań w celu zmiany tych regulacji w związku ze skutkami pandemii. Wielkich nadziei na obniżenie opłat nie ma, ale przynajmniej warto o tym mówić.